Rainer Maria Rilke Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή, 1929 Μτφ Μάριου Πλωρίτη Εκδ. Ίκαρος,2010 (απόσπασμα) Έρωτας

[...] Έρωτας δεν θα πει ν'ανοίγεσαι ευθύς, να δίνεσαι, να ενώνεσαι με κάποιον Άλλον (τι θα ήταν άλλωστε η ένωση δύο όντων ακαθόριστων ακόμα, ατέλειωτων, ανοργάνωτων;)· είναι μια σπάνια ευκαιρία για να ωριμάσεις, ν' αποχτήσεις μιαν υπόσταση δική σου, να γίνεις εσύ ένας ολόκληρος Κόσμος, για χάρη κάποιου άλλου, αγαπημένου προσώπου· είναι μια υψηλή, ακράτητη αξίωση, που σε χρίζει εκλεκτό της και σε σπρώχνει προς τ' απέραντα πλάτη. Μόνο έτσι θα 'πρεπε να μεταχειρίζονται οι νέοι τον έρωτά τους: σαν ένα καθήκον που τους υποχρεώνει να εργάζονται αδιάκοπα στο μέσα τους κόσμο ("ν' ακρομάζονται και να σφυροκοπάνε νύχτα-μέρα"). Δεν είναι ακόμα ώριμοι για το δόσιμο του εαυτού τους, για την εγκατάλειψη και το σβήσιμό τους μέσα σ' ένα άλλο άτομο, για οποιοδήποτε τρόπο Ένωσης. (Πρέπει πρώτα, και για πολύν-πολύν καιρό, να μαζεύουν και να θησαυρίζουν ολοένα.) Η Ένωση αυτή, το δόσιμο αυτό, είναι το στερνό σκαλοπάτι· ίσως η ανθρώπινη ζωή να μη μπορεί ακόμα να το χωρέσει. 

Εδώ όμως λαθεύουν οι νέοι τόσο συχνά και τόσο βαριά: ορμάνε ακράτητοι ο ένας προς τον άλλον, όταν τους αγγίξει η αγάπη (είναι στη φύση τους να μη μπορούν να περιμένουν), σκορπίζονται εδώ κι εκεί, ενώ η ψυχή τους είναι γεμάτη ακεφιά, ακαταστασία και ταραχή... Τι μπορεί όμως να βγει απ' αυτό; Τι μπορεί να κάνει η ζωή τούτο το μπερδεμένο σωρό των μικροσπασμένων υλικών, που αυτοί τα ονομάζουν "ένωσή" τους και πολύ θα 'θελαν να τα ονομάσουν "ευτυχία τους"; Και τι τους μέλλεται το αύριο; Καθένας τους αφανίζεται για χάρη του άλλου κι αφανίζει σύγκαιρα τον άλλον κι άλλους πολλούς ακόμα, που ίσως να 'ρχόντουσαν κατόπι. Χάνει το νόημα της απεραντοσύνης, χάνει όλες του τις δυνατότητες· ανταλλάζει "το πήγαιν'-έλα" των σιωπηλών, γεμάτων υποσχέσεις, πραγμάτων, με ένα στείρο ανακάτεμα, απ' όπου δεν μπορεί να βγει άλλο τίποτα παρά σιχασιά, απογοήτευση και φτώχεια. [...]

Αλήθεια, πόσοι και πόσοι νέοι στάθηκαν ανίκανοι να βρουν το σωστό δρόμο της αγάπης, για πόσους τα σύνορα του έρωτα σταματάνε στο εύκολο, βιαστικό δόσιμο του εαυτού τους! (Οι περισσότεροι, άλλωστε, δε θα προχωρήσουν -σίγουρα- πιο πέρα από κει.) Νιώθουν, πολλοί, να λυγίζουν κάτ' απ' το βάρος αυτό του λάθους και πασχίζουν να κάνουν βιώσιμη και γόνιμη με το δικό τους προσωπικό τρόπο, την κατάσταση αυτή που βρέθηκαν ριγμένοι. [...] Πώς όμως αυτοί  -μια και μπερδεύτηκαν πια έτσι αναμεταξύ τους που δεν ξεχωρίζουν ο ένας απ' τον άλλο, μια και δεν έχουν πια τίποτα Δικό τους- πώς θα μπορούσαν να βρουν μέσα τους κάποιαν έξοδο, για να ξεφύγουν απ' την άβυσσο όπου έχει βουλιάξει η μοναξιά τους; 

Έρημοι κι αβοήθητοι, πορεύονται στα τυφλά κι ο ένας κι ο άλλος. [...]

Στο δρόμο του Έρωτα (όπως και στο δρόμο του Θανάτου, που είναι δύσκολος κι αυτός) δε θα βρεις -άμα τον αντικρύζεις σοβαρά- κανένα φως, καμιάν απόκριση, ούτε σημάδι, ούτε χαραγμένο δρόμο για να σε βοηθήσουν. Και για τα δυο τούτα καθήκοντα, που κρατάμε κρυμμένα μέσα μας και τα παραδίνουμε στους άλλους χωρίς να φωτίσουμε το μυστικό τους, δεν υπάρχουν γενικοί κανόνες. Όσο όμως πιο πολύ αποζητάμε τη μοναξιά στη ζωή μας, τόσο περισσότερο ζυγώνουμε το μεγάλο νόημα του έρωτα και του θανάτου. Οι απαιτήσεις που, τραχύς και δύσκολος, ο έρωτας έχει απ' τη ζωή μας σ' όλη της την πορεία, είναι πάρα πολύ βαριές, κι εμείς στα πρώτα μας βήματα, είμαστε πολύ αδύναμοι μπροστά τους. Αν όμως σταθούμε καρτερικοί και δεχτούμε τον έρωτα αυτόν σαν τραχιά μαθητεία -αντίς να χανόμαστε σ΄όλα κείνα τα εύκολα και κούφια παιχνίδια, που επινόησε ο άνθρωπος για να μην αντικρύζει κατάματα τη βαθύτατη σοβαρότητα της ζωής- ίσως τότε, κείνοι που θα 'ρθουν καιρό έπειτα από μας, να νιώσουν μια κάποια πρόοδο κι ένα ξαλάφρωμα· και θα 'ταν σημαντικό τούτο. [...]

Αυτή η πρόοδος (...) θα μεταμορφώσει ριζικά την ερωτική ζωή, πλημμυρισμένην από τόσες πλάνες σήμερα: ο έρωτας δε θα 'ναι πια σχέση άντρα με γυναίκα, αλλά Ανθρώπου με Άνθρωπο· θα στέκει από κοντά στην ανθρώπινη φύση (γεμάτος άπειρη απαλότητα και σεβασμό, καλός και καθάριος σε όλα κείνα που σμίγει και χωρίζει). Θα 'ναι ο έρωτας που προετοιμάζουμε με αγωνία και μόχθο: δυο Μοναχικοί Άνθρωποι,  που θα προστατεύουν, θα συμπληρώνουν, θα περιορίζουν και θα σέβονται ο ένας τον άλλον. 

Και τούτο ακόμα: μη νομίσετε πως χάθηκε ο μεγάλος έρωτας που σας κυρίεψε κάποτε στα εφηβικά σας χρόνια· δε μέστωσαν, τότε, εντός σας τρανοί κι ευγενικοί πόθοι και σχέδια που, σήμερα ακόμα τροφοδοτούν τη ζωή σας;  Πιστεύω πως αυτός ο έρωτας μένει έτσι άφθαρτος και δυνατός μέσα στη θύμησή σας, επειδή στάθηκε η πρώτη σας βαθιά μόνωση, ο πρώτος εσώτερος μόχθος που κάνατε στη ζωή σας. 

Σας εύχομαι κάθε καλό, αγαπητέ Κύριε Kappus.

Δικός σας 

RAINER MARIA RILKE

Το τρένο - Le train

Το τρένο

Έρχεται από μακριά
τι να περιμένει, ξέρει,
πού να σταματήσει, ξέρει•
στις έντεκα και δύο πρώτα λεπτά
είναι το ραντεβού σου.

Στις ράγες μπαίνει και πλησιάζει.
Πίσω αφήνει πολλές ζωές
μα κι άλλες πάει να συναντήσει
δίχως σπατάλη
δε χάνει καιρό.

Κι όλοι κοιτούν
γελιούνται και γελούν
και προσδοκούν
κάτι νέο να φέρει
κάπου αλλού να τους πάει.

Σε μια διαδρομή ίδια για κείνο
κάθε φορά
το δρομολόγιο εκτελεί
το ίδιο πιστά
στις έντεκα και δύο
πρώτα λεπτά
θα μπαίνει πάντα
στο σταθμό
νωχελικό, αργό.

Μόνο ένα θ’ αλλάζει•
ο συρτός, ξυστός,
ανατριχιαστικός ήχος στις ράγες,
εκείνος που τα όνειρα ξυπνά
όταν μαζί τους περιμένεις
στις έντεκα και δύο πρώτα λεπτά.

Le train

Il arrive de loin
Attendre quoi, il sait,
Où s’arrêter, il sait ;
A 11 heures 2 précises
C’est ton rendez-vous.

Il surgit sur les rails et approche
Il laisse derrière beaucoup de vies
Mais il va en rencontrer d’autres
Sans gaspillage
Il ne perd pas de temps.

Et tous regardent
Ils sourient mais se leurrent
Et ils espèrent
qu’il apportera quelque chose de nouveau
qu’il les emmènera quelque part ailleurs.

Dans un même trajet pour lui
Chaque fois
le même parcours il accomplit
fidèlement
A 11 heures 2
précises
Il entrera toujours
Dans la gare
Nonchalant, lent

Seule une chose changera ;
Le son traînant du raclement sur les rails
qui fait frémir,
celui qui réveille les rêves
lorsque tu attends avec eux
à 11 heures 2 précises.

(Από το Απόψε νιώθω μια ντροπή, εκδόσεις Περί τεχνών)
Πρώτη ηλεκτρονική δημοσίευση στα ελληνικά στο "poein.gr"
Φωτογραφία: Danièle Charra
Μετάφραση στα γαλλικά Danièle Charra και Νίκη Κωνσταντοπούλου

Εγώ

Θέλε,
εαυτέ μου,
θέλε.
Κανείς
δε
θέλει
για τον άλλο,
όλοι
θέλουνε
για
σένα.

Από την ποιητική συλλογή "Απόψε νιώθω μια ντροπή", εκδ. περί τεχνών, Πάτρα 2014
Πρώτη ηλεκτρονική δημοσίευση στο περιοδικό ποίησης "Το παράθυρο"http://toparathyro.com/…/%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7-%CE%BA%C…/

Ποίημά μου για το χωριό "Σπάτα Αχαΐας" με αφορμή το ομώνυμο λεύκωμα 345 σελίδων μεγάλης ιστορικής και λαογραφικής σημασίας της Ευγενίας Πασσά.

Λίγα λόγια για το λεύκωμα....

Τα μέρη τα κάνουν οι άνθρωποι. Και η ανήσυχη, επίμονη και ταλαντούχα φίλη Ευγενία Πασσά, μετά από εργασία 15 ετών εκπόνησε το πιο ιδιαίτερο λεύκωμα που έχω δει. Μεγάλης ιστορικής και λαογραφικής σημασίας, το εν λόγω λεύκωμα με τίτλο "Σπάτα Αχαΐας", έφτασε χτες στα χέρια μου. Οι 345 σελίδες του περιέχουν φωτογραφικό υλικό που εκτείνεται χρονικά από το 1922 έως το 1990 και καταγράφουν τη ζωή του χωριού, τις ασχολίες των κατοίκων, την αρχιτεκτονική των σπιτιών, τα σκληρά χρόνια του πολέμου και της μετανάστευσης. Η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου λευκώματος είναι πως η Ευγενία κατάφερε να επιλέξει με μαεστρία λογοτεχνικά κείμενα και ποιήματα και να συνδέσει το φωτογραφικό υλικό. Ανάμεσά τους, οι Μ. Γκανάς, Αλ. Φωσταίνης, Ν. Καζαντζάκης, Ν. Βρεττάκος, Κ. Βάρναλης, Λ. Ζωγράφου, Γ. Καλπούζος, Γ. Ρίτσος, Γ. Σαρρής και άλλοι πολλοί καθώς και εξαιρετικά πρωτότυπα κείμενα για τα λιθόκτιστα σπίτια του, την ιστορία και τον πολιτισμό του. Το οπισθόφυλλο της καλαίσθητης έκδοσης που ανέλαβαν οι εκδόσεις το ΔΟΝΤΙ κοσμεί ποίημά μου που γράφτηκε αποκλειστικά για το χωριό "Σπάτα Αχαϊας" και είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα αφού κατά το ήμισυ προέρχομαι από εκεί. Εύχομαι αυτό το σπουδαίο πόνημα να βρει την ανταπόκριση που του αξίζει και να αποτελέσει έμπνευση και για άλλα χωριά. Οι μνήμες δυναμώνουν όταν είναι ζωντανές. Ευγενία, σ' ευχαριστούμε!

Με τις ευχές του σπουδαίου Jacques Brel σε μετάφραση δική μου, θα σας αποχαιρετήσω για το χρόνο που αποσύρεται και θα υποδεχτώ τον νέο χρόνο. Σας εύχομαι να σας συμβούν όλα αυτά, που τόσο έντονα, ειλικρινά και ταυτόχρονα απλά περιγράφει αυτός ο σπουδαίος ερμηνευτής. Να είμαστε όλοι καλά και να γινόμαστε καλύτεροι.

Je vous souhaite des rêves à n'en plus finir et l'envie furieuse d'en réaliser quelques uns. Je vous souhaite d'aimer ce qu'il faut aimer et d'oublier ce qu'il faut oublier. Je vous souhaite des passions, je vous souhaite des silences. Je vous souhaite des chants d'oiseaux au réveil et des rires d'enfants. Je vous souhaite de respecter les différences des autres, parce que le mérite et la valeur de chacun sont souvent à découvrir. Je vous souhaite de résister à l'enlisement, à l'indifférence et aux vertus négatives de notre époque. Je vous souhaite enfin de ne jamais renoncer à la recherche, à l'aventure, à la vie, à l'amour, car la vie est une magnifique aventure et nul de raisonnable ne doit y renoncer sans livrer une rude bataille. Je vous souhaite surtout d'être vous, fier de l'être et heureux, car le bonheur est notre destin véritable.
Les vœux de Jacques BREL, 1er janvier 1968 (Europe 1)

Σας εύχομαι όνειρα δίχως τέλος και σφοδρή επιθυμία να πραγματοποιήσετε κάποια απ’ αυτά. Σας εύχομαι ν’ αγαπάτε ό,τι πρέπει ν’ αγαπηθεί και να ξεχνάτε ό,τι πρέπει να ξεχαστεί. Σας εύχομαι πάθη, σας εύχομαι σιωπές. Σας εύχομαι τραγούδισμα πουλιών όταν ξυπνάτε και γέλια παιδιών. Σας εύχομαι να σέβεστε τη διαφορετικότητα του άλλου, γιατί η αξία κι η χάρη του καθενός συχνά είναι προς ανακάλυψη. Σας εύχομαι ν’ αντιστέκεστε στον μαρασμό, την αδιαφορία και τις αρνητικές ενέργειες της εποχής μας. Τέλος, σας εύχομαι να μην εγκαταλείπετε ποτέ μπροστά στην αναζήτηση, την περιπέτεια, τη ζωή, την αγάπη, διότι η ζωή είναι μια καταπληκτική περιπέτεια και κανένα λογικό ον δεν πρέπει να εγκαταλείπει χωρίς να έχει δώσει σκληρή μάχη. Σας εύχομαι, κυρίως, να είστε ο εαυτός σας, περήφανοι γι’ αυτό που είστε κι ευτυχείς, διότι η ευτυχία είναι η αληθινή μας μοίρα. 
Οι ευχές του Jacques BREL, 1η Ιανουαρίου 1968 (Europe 1)